Czym jest astma oskrzelowa?
Astma oskrzelowa to jedna z najczęściej występujących chorób przewlekłych u dzieci i dorosłych do 40. roku życia ? szacuje się, że świecie cierpi na nią około 300 milionów ludzi, W Polsce ? nawet około 4 milionów.
Jest to choroba dróg oddechowych o podłożu zapalnym, której towarzyszy nad reaktywność oskrzeli prowadząca do upośledzenia funkcji płuc (a z czasem do zmiany w budowie tkanek płucnych) i występowania charakterystycznych dolegliwości. Nad reaktywność oskrzeli to skłonność do nadmiernego ich zwężenia w odpowiedzi na działanie określonego bodźca. Im większa nad reaktywność oskrzeli, tym cięższy przebieg astmy.
Schorzenie zwykle pojawia się w dzieciństwie i trwa przez całe życie, przy czym do pierwszego ataku astmy najczęściej dochodzi u dzieci przed 5. rokiem życia.
Przyczyny astmy oskrzelowej
Za rozwój choroby może odpowiadać wiele czynników, zarówno genetycznych, jak i środowiskowych. W pewnym stopniu astma jest dziedziczna jednak duże znaczenie ma styl i warunki życia.
Wśród czynników środowiskowych jako najważniejsze wymienia się:
- kontakt z alergenami, takimi jak m.in.: pyłki trwa i drzew, zarodniki grzybów pleśniowych, alergeny zwierzęce, roztocza kurzu,
- dym papierosowy,
- zanieczyszczenia powietrza (np. spalinami samochodowymi),
- ekspozycja na czynniki drażniące w miejscu pracy.
Atak astmy mogą wywołać wyjście z ciepłego pomieszczenia na zimne powietrze, silne stany emocjonalne (np. strach, stres lub śmiech), a także ćwiczenia fizyczne. Napadem astmatycznym może skutkować także zażycie niektórych leków, np. aspiryny czy środków z grupy NLPZ.
Astma ? rodzaje
Zasadniczo wydziela się dwa typy astmy oskrzelowej ? astmę alergiczną oraz niealergiczną.
W przypadku pierwszej z nich, określanej jako astma atopowa, czynnikiem wyzwalającym objawy są alergeny, zwykle wziewne. Najczęściej rozpoznaje się ją u dzieci i młodych dorosłych.
Astma niealergiczna (nieatopowa) wywołana jest prawdopodobnie nieodpowiednią reakcją układu odpornościowego na zapalenia bakteryjne i wirusowe. Zwykle występuje u osób dorosłych.
Dodatkowo wyróżnia się takie postaci astmy, jak:
- astma aspirynowa ? u pacjentów obserwuje się nadwrażliwość na kwas acetylosalicylowy; przyjęcie tabletki może wywołać gwałtowny i ciężki atak astmatyczny,
- astma wysiłkowa ? dolegliwości pojawiają się po około kilkunastu minutach po rozpoczęciu treningu, choć mogą wystąpić nawet kilka godzin później; zwykle dotyczy osób wykonujących obciążające treningi, zmuszające do oddychania ustami,
- astma zawodowa ? rozwija się w odpowiedzi na ekspozycję na szkodliwe substancje w miejscu pracy, takie jak detergenty, żywice, lateks, mąka, pył drewna.
Astma oskrzelowa ? objawy i rozpoznanie
Objawy astmy mają charakter napadowy, a ich nasilenie jest zmienne. Do najbardziej typowych symptomów należą:
- duszności,
- męczący kaszel,
- świszczący oddech,
- uczucie ucisku w klatce piersiowej,
- osłabienie,
- zwiększona męczliwość.
Objawy astmy u dzieci są podobne, jak u osób dorosłych.
Jak diagnozować astmę?
Podstawą rozpoznania astmy jest prawidłowo przeprowadzony wywiad. Lekarz musi dowiedzieć się, jakie czynniki wyzwalają objawy, z jaką częstotliwością pojawiają się dolegliwości oraz jaki dokładnie mają charakter.
Ważną rolę odgrywają badania czynnościowe płuc, takie jak spirometria oraz badanie stopnia zwężenia oskrzeli. Wykonuje się również RTG klatki piersiowej czy badanie gazometryczne krwi. Istotne są też badania pozwalające odróżnić astmę oskrzelową od innych chorób, takich jak m.in.: POChP, odma opłucnowa, refluks żołądkowo-przełykowy.
W związku z tym, że rozpoznanie choroby w dużej mierze opiera się na badaniach wymagających współpracy pacjenta, u najmłodszych dzieci diagnozę stawia się w oparciu o wywiad z rodzicem, badania pozwalające wykluczyć inne schorzenia oraz obserwacji odpowiedzi na zastosowane leczenie.
Leki na astmę ? czy astmę da się wyleczyć?
Na ten moment medycyna nie dysponuje sposobami, które umożliwiałyby całkowite wyleczenie astmy. Terapia ma na celu kontrolowanie choroby ? zapobieganie występowania dolegliwości, zmniejszenie ich nasilenia oraz utrzymanie jak najlepszej czynności płuc.
W leczeniu astmy stosuje się 2 typy leków:
- rozszerzające oskrzela ? podawane doraźnie w sytuacji wystąpienia objawów ?
ułatwiają oddychanie,
- leki przeciwzapalne ? glikokortykosteroidy, potocznie nazywane sterydami, przyjmowane drogą wziewną.
Tzw. wziewy na astmę wykonuje się zwykle przy użyciu inhalatorów proszkowych lub ciśnieniowych, choć można zastosować także nebulizator (co jest polecane zwłaszcza w przypadku najmłodszych dzieci). Po każdej inhalacji konieczne jest przepłukanie jamy ustnej wodą, aby zapobiec rozwojowi grzybicy.
O tym, jak leczyć astmę w danym przypadku, zawsze powinien decydować lekarz, który dobierze rodzaj leku i określi częstotliwość jego przyjmowania. Terapia może być modyfikowana przez pacjenta samodzielnie, o ile jest on świadomy mechanizmów działania choroby.
Tlenoterapia ? nowoczesna metoda wspierająca leczenie astmy
Zastosowanie tlenoterapii pozwala zwiększyć stężenie tlenu we wdychanym powietrzu, dzięki czemu dociera on do większej liczby pęcherzyków płucnych. Zapobiega to jego niedoborom, poprawiając czynność płuc i wszystkich innych narządów.
Niegdyś metoda leczenia tlenem była możliwa jedynie w warunkach szpitalnych, dziś maszyny do tlenoterapii, czyli koncentratory tlenu, można wykorzystać do domowego leczenia astmy i szeregu innych schorzeń przebiegających z zaburzeniami oddychania. Jest ona bezpiecznym uzupełnieniem leczenia standardowego.
W warunkach domowych można prowadzić tlenoterapię bierną, czyli taką, gdzie pacjent jest w pełni świadomy i oddycha samodzielnie. Jeśli jego stan jest ciężki, zagrażający życiu, stosuje się tlenoterapię czynną, polegającą na mechanicznym wtłaczaniu powietrza do dróg oddechowych chorego przy użyciu respiratora.
Jak działa aparat do tlenoterapii?
Zasada działania koncentratora tlenu jest stosunkowo prosta. Urządzenie pobiera powietrze z otoczenia i absorbuje występujący w nim w 78 proc. azot. Dzięki temu pacjentowi za pośrednictwem wąsów tlenowych lub maski przekazywany jest tlen w stężeniu sięgającym ponad 90 proc. Praca koncentratora jest dokładnie monitorowana, a wszelkie ewentualne odchylenia od razu sygnalizowane użytkownikowi.
Ważne jest prawidłowe ustawienie przepływu, czyli objętości tlenu wdychanego przez chorego w czasie minuty. Wartość tę ustala lekarz. Decyduje on także o czasie trwania terapii i częstotliwości zabiegów.
Zestaw do tlenoterapii biernej warto uzupełnić o nawilżacz. Jego zakup jest wskazany zwłaszcza przy długotrwałym stosowaniu koncentratora. Zapobiega on przesuszeniu śluzówki i zwiększa komfort leczenia.
Co daje tlenoterapia?
Tlenoterapia w astmie poprawia parametry oddechowe, zmniejsza duszności i redukuje częstotliwość występowania zaostrzeń. Zapewnia lepsze dotlenienie narządów, co przekłada się na poprawę samopoczucia oraz polepszenie sprawności psychicznej i fizycznej. Pozytywnie wpływa też na jakość snu, łagodzi napięcie nerwowe i ułatwia koncentrację. Dodatkowo wspomaga usuwanie toksyn z organizmu oraz przyspiesza procesy przemiany materii.
Pacjenci regularnie korzystający z tlenoterapii podkreślają znaczną poprawę jakości życia, umożliwiającą swobodne wykonywanie codziennych czynności. Wielu z nich deklaruje, że nie wyobraża sobie zaprzestania korzystania z urządzenia.
Zakup koncentratora tlenu wiąże się z dość dużym wydatkiem. Cena urządzenia waha się od kilku do kilkunastu tysięcy złotych zależnie od stopnia zaawansowania. W DEVIPOL umożliwiamy wynajem koncentratora tlenu w wygodnym systemie niewielkich opłat miesięcznych. Dysponujemy wysokiej klasy urządzeniami renomowanych producentów o przepływie od 0,5 do 5ml/min. Zapewniamy dostawę i instalację sprzętu w domu pacjenta.